كپورها چگونه مى شنوند؟

در ادامه شناخت مكانيسم هاى زيستى كپور ، اينكه چگونه نفس مى كشد و زندگى مى كند به سراغ حس شنوايى اين ماهى مى رويم.


كپورها مى توانند امواج صوتى ای كه در آب حركت مى كنند را به نسبت فركانس آنها ، به كمك چند عضو بدنشان حس كنند. فركانس امواج صوتى با واحد چرخه در ثانيه يا هرتز سنجيده مى شود.صداهایی که دارای فرکانسی بالا هستند در واقع همان چیزی هستند که ما از آنها به عنوان صداهای زیر یاد می کنیم و در نقطه مقابل صداهایی با فرکانس پایین همان صداهایی هستند که به نام صدای بم می شناسیم.

جیمز اندرسون استاد دانشگاه اوتلی در سافلک این گونه فاش می کند:

در کپورها صداهای فرکانس بالا با گوشهای داخلی کپور حس می شوند که هیچ حفره ای بر روی سر ماهی ندارند ، آب یک رسانای خوب برای صداست و همانطور که امواج صوتی به بدن کپور برخورد می کنند در داخل سر ماهی حرکت کرده و به گوشهای آن می رسند ، که در داخل جمجمه کپور قرار گرفته است. گوشهاى كپور شامل سه كانال نيم دايره اى مى شوند كه به حفظ تعادل ماهى هم كمك مى كنند. اين كانالها با مايعى پر شده اند و يكى از آنها حركت به پهلو ، ديگرى حركت بالا و پايين و كانال آخر چرخش ماهى را تشخيص مى دهد.




قسمتى از گوش كه به ماهى قدرت شنوايى مى دهد ، بخشى به اتوليت است ، كه در واقع متشكل از استخوانهاى كوچكي است كه در يک كيسه در مركز گوش قرار گرفته اند ، وقتى امواج صوتى در آب حركت مى كنند و به سر ماهى برخورد مى كنند با همان فركانس به حركت خود در داخل بدن ماهى ادامه مى دهند تا لحظه اى كه به استخوانهاى اتوليت كه داراى ساختار محكمى از کلسیم کربنات هستند ، برخورد می كنند. سپس استخوانهاى ريز اتوليت شروع به لرزش كرده و باعث تحريك سلولهاى گيرنده اى مى شوند آنها را احاطه كرده اند ، و پيام شنيدن صدا از طريق اين سلولها به سيستم عصبى ماهى منتقل مى شود.





خط جانبى


يكى ديگر از ارگانهاى ماهى كه به شكل يك سنسور حسى عمل مى كند و نقش تشخيص فركانسهاى پايين امواج صوتى و فشار آب را دارد ، خط جانبى ناميده مى شود. خط جانبى متشكل از يك سرى منافذ به نام نئورامست است كه در طول پهلوى ماهى در يك خط قرار گرفته اند. در برخى از ماهيهاى درنده اين خط جانبى مى تواند تا اطراف سر ماهى ادامه پيدا كرده و به آن در مكانيابى شكارشان كمك مى كند. در تحقيقات صورت گرفته بازخورد اطلاعات مربوط به محل قرار گيرى ماهى هاى ديگر و كپور نشان دهنده استفاده آنها از خط جانبى براى محافظت از خود در مقابل شكارچيان است.  همانطور كه امواج صدا به اطراف بدن ماهى برخورد مى كند ، مو هاى ريزى كه در داخل منافذ خط جانبى هستند شروع به لرزش در داخل يك كانال پر شده از مايع شنوايى مى كنند.وقتى ماهى مورد حمله قرار مى گيرد ، اين پروسه مى تواند سبب عكس العمل سريع ماهى شده  و با پاسخ فرار از طرف ماهى به او اطمينان دهد كه خطر احتمالى را دفع كرده است.





كيسه هواى ماهى


ماهيها همچنين مى توانند امواج صوتى را به كمك كيسه هواى خود حس كنند ، هوايى كه در اين كيسه ها پر شده به ماهى قدرت شناور سازى خود در آب را مى دهد. عملكرد كيسه هوا  در حس شنوايى ماهى بدين صورت است كه  يك ارگان طنين انداز كيسه را به گوش ماهى وصل مى كند. در چندين گونه كه شامل كپورماهيان نيز مى شود اين اتصال توسط زنجيره اى از استخوانها انجام مى شود و متعاقبا يك قدرت شنوايى خيلى خوبى به ماهى مى دهد. كيسه هاى هوايى مى توانند هر صدايى را تقويت كرده و سپس آنها را به استخوانهاى جمجمه ماهى انتقال دهند ، جايى كه گوش داخلى ماهى وارد عمل شده و صدا را شناسايى مى كند.






حواستان به ميزان سر و صدا باشد


همه آنچه كه بيان شد به اين معنى است كه كپورها در تشخيص صدا بسيار توانا هستند ، خواه اين صدا ها از طرف منابع داخل آب باشد يا مواردى بر روى زمين مثل قدم زدن افراد در قسمتهاى كنارى درياچه ، يا سربهايى كه به روى كف آب فرود مى آيند. بسيار پر اهميت است زمانى كه مشغول ماهيگيرى هستيد تا جاى ممكن توليد صدا را به حداقل ميزان ممكن برسانيد ، تا از ترساندن ماهى هايى كه در محيط نزديك به شما هستند ، جلوگيرى كرده باشيد. زمانى كه وسايلتان را پهن مى كنيد ، لوازم را با دقت بر روى زمين بگذاريد و به اهستگى بر روى قسمتهاى سفتر و سنگى حركت كنيد - به طور كلى صدايى ايجاد نكنيد كه ماهى متوجه حضورتان شده و به شما برترى يابد.


  پ.ن: هرچه محیطی که در آن قلاب می زنید در حالت عادی دارای سکوت بیشتر و سر و صدای کمتری باشد ، موضوع رعایت سکوت از اهمیت بالاتری بر خوردار است بالاخص در سدها که به دلیل وسعت آب و محاصره سطح آب توسط خشکیهای مرتفع که باعث بازتاب و تقویت صدا می شود ، ایجاد یک صدای ناهنجار می تواند کپور ها را فرسنگها از شما دور کند.بشخصه معتقد هستم فاصله گیری از پودها در مکانهای طبیعی اهمیت بالایی دارد لطفا تجارب و نظرتان در مورد این موضوع را در کامنتها، با بقیه کپورگیران به اشتراک بگذارید.


برگرفته از :


ترجمه : حسین وفا