چگونگى حس چشايى كپورها؟

در ادامه شناخت مكانيسم هاى زيستى كپور ، اينكه چگونه نفس مى كشد و زندگى مى كند به سراغ حس چشايى اين ماهى مى رويم.


كپورها بخوبى توانسته اند خود را با زندگى در اكثر نقاط جهان تطبيق دهند و هم اكنون داراى پراكندگى گسترده اى در سراسر جهان هستند ، ويژگيهاى منحصر به فرد اين موجودات شگفت انگيز سبب شده با محيطهاى گوناگون جهان سازگارى يابند. همين ويژگيهاست كه سبب مى شود اين گونه ماهى يكى از بهترين و جالبترين انواع ماهى براى هدف قرار دادن در يك صيد ورزشى باشد ، كما اينكه تا مدتها گرفتن انها كار ساده اى نبود.




نایی از کالج اوتلی در سافلوک

 بار دیگر به سراغ جيمز اندرسون يك ماهيگير حرفه اى و استاد دانشگاه اوتلى در سافولك مى رويم تا اين بار نگاهى به يكى از حواس كليدى كپور بياندازيم : حس چشايى. كپور توانايى بسيار پيشرفته اى در درك طعمهاى مختلف دارد ، كه با اتكا بر آن مى تواند يك شیی قابل خوردن را از چيزهاى غير خوراكى شناسايى كند.   




تشخيص طعم هم از جهت يافتن غذا و هم قبل از بلعيدن آن آيتم  ،وقتى دسته اى از مواد در دهان ماهى هستند ، اهميت فراوانى دارد. با بررسى هاى دقيق مشخص شده كه كپورها هم مانند انسانها قادر هستند تمام طعمها را حس كنند ، براى مثال : شيرینى ، ترشى و تلخى. ممكن است حس بويايى و حس چشايى ماهى با هم اشتباه گرفته شود ، ولى در يك نگاه كلى مى توان اين گونه گفت كه حس بوبايى در رديابى غذا از مسافتهاى دور كاربرد دارد ، در حاليكه حس چشايى براى مكانيابى غذا و شناسايى آن در فواصل نزديك كاربرد دارد. 




اندام چشايى


كپورها نيز همانند انسان داراى اندام چشايى به شكل سلولهاى گيرنده اى بنام تيست بودز هستند و بيشترين حجم اين سلولهاى گيرنده بر روى لبها و سبیلکهای کپورواقع شده اند ، كه قبل از بلعيدن ، براى ارزيابى نهايى آنكه ماده مورد نظر خوراكى مى باشد ، استفاده مى شود. همچنين شمار زيادى از اين گيرنده ها در قسمت سق دهان كپور بر روى يك ارگان كامى واقع شده اند كه ماهى كمك مى كند آيتمهاى مختلف را غربال نمايد.






محرك هاى تغذيه


گيرنده هاى چشايى كپور داراى قطرى ميكروسكوپى برابر با چند ميكرون هستند ، آنها به گونه اى برجسته قرار گرفته اند كه از پوست ماهى قابل تمايز هستند.  اين ارگانهاى حسى وقتى با شيى برخورد مى كنند فعال مى شوند ، مثلا در لحظه اى كه كپوربويله اى را به دهان مى برد تا ببيند آنرا دوست دارد يا نه! نكته حساسيت طعم بويله كه سبب واكنش اندام حسى به مواد شيميايی می شود ، سراسر به موضوع طعم بويله بر مى گردد ، براى مثال مواردى چون امينو اسيد ها ، شكر و بتايين. به محض آنكه چيزى قابل خوردن در دهان ماهى قرار بگيرد ، اطلاعات مربوطه از داخل سيستم عصبى ماهى حركت كرده و دستور تغذيه از مغز صادر مى شود. دليل اصلى آنكه بويله هاى كپورى داراى مجموعه متنوعى از مواد محرك تغذيه كپور (فيد استيمولانت) هستند نيز همين موضوع است تا با ترغيب نمودن ماهى به خوردن مشتاقانه طعمه ، كار صيد آنها را راحتتر كنند.





اطراف بدن


همانطور كه گيرندهاى طعم در اطراف لبها و داخل دهان ماهى قرار گرفته امد ، همچنين كپوردر اطراف باله جانبى پيشين ( پكتورال فين ) و نيز باله زيرين پيشين ( پلويك فين ) و همچنين در قسمت زيرين بدن و ناحيه تحتانى سر خود داراى سلولهاى حس كننده طعم مى باشد. اين بخشهاى حسى خارجى، براى مكانيابى دقيق غذاهايى مثل كرم خونى كاربرد دارند. كه به ماهى اين توانايى را مى دهند كه هر آيتم غذايى را به صورت تك تك شناسايى كنند ، كه در يافتن تمام غذاهاى موجود در يك ناحيه برايشان بسيار موثر است. وقتى ماهى به كمك حس بويايى بسيار قدرتمند خود ، بسترى كه حاوى كرمهاى خونيست را رديابى مى كند و به آن منطقه مى رسد ، سپس مى تواند با استفاده از سلولهاى گيرنده طعم در اطراف باله ها و زير سرش ، بخوبى داخل لجن را جستجو كرده و مكان دقيق مخفى شدن آنها را شناسايى كند. 

در فیلم زیر دقت کنید که چطور کپورها با فشردن پوزه خود در لجنهای بستر ، موارد غذایی را پیدا می کنند(با وی پی ان ):





برگرفته از:




ترجمه : حسین وفا